Zawiść – źródło agresji, destrukcji i nędzy - Helmut
Schoeck
Producent: Fijor Publishing
Nowa książka Fijorr Publishing to stosunkowo mało
znane magnum opus austriackiego socjologa i ekonomisty, Helmuta
Schoecka (1922-1993). Książka niezwykła, bo i niezwykłe jest
zjawisko, które opisuje. W światowej literaturze drugiej takiej
pracy na temat zawiści nie ma. Na ponad 400 stronach tej wielkiej
(zarówno rozmiarem, jak i znaczeniem) pracy Schoeck rozprawia się z
zawiścią, czyniąc ją odpowiedzialną za większość trapiących nas
bolączek; od opresyjnych podatków, poprzez socjalizmy i inne
systemy kolektywne, po wojny i globalne kryzysy. Zawiść to nie
tylko zjawisko dokuczliwe psychologicznie, środowiskowo czy
towarzysko, to przede wszystkim skaza na ludzkiej naturze, z powodu
której ponosimy dotkliwe straty ekonomiczne, polityczne i
kulturowe.(fragment Wstępu autora) ( ) Człowiek zawistny może
jednak przedobrzyć, wzbudzając zahamowania, które będą działać
opóźniająco na zdolność grupy do przystosowania się do nowych
problemów w jej otoczeniu. Zawiść może też skłonić człowieka do
niszczenia. Niemal cała literatura, która do tej pory –
fragmentarycznie – omawiała temat zawiści (eseje, literatura
piękna, filozofia, teologia, psychologia), postrzega ją jako
czynnik destruktywny, hamujący, bezużyteczny i bolesny. Wszystkie
kultury ludzkości, wszelkie przysłowia i baśnie potępiają uczucie
zawiści. Powszechnie wzywa się osobę zawistną, by się za siebie
wstydziła. Mimo to istnienie zawiści – czy raczej przekonanie o jej
wszechobecności – zawsze prowadziło do utajonych obaw przed ocenami
innych ludzi, a to umożliwiało ewolucję systemu kontroli i
równowagi społecznej. Choć niektóre spośród współczesnych szkół
psychologii praktycznie wykreśliły słowo „zawiść” ze swego języka,
jakby w ogóle nie była ona ważnym motywem postępowania, dostępne
dane nie pozwalają wątpić w jej powszechność. W prawie wszystkich
językach, zarówno tych, którymi posługują się ludy najbardziej
prymitywne, jak i w indoeuropejskich, arabskim, japońskim czy
chińskim, istnieje termin oznaczający zawiść bądź osobę zawistną.
Przysłowia najrozmaitszych kultur omawiają ją na setki różnych
sposobów. Zajmują się nią aforyści i filozofowie. Zawiść miała na
przykład szczególne znaczenie dla Kierkegaarda, który przypisał ją
nawet tym, którzy wzbudzają zawiść u innych. Zawiść często służy za
wątek fabularny, nieraz główny; każdy z nas zetknął się z nią we
własnym życiu. Stanowi ważny czynnik regulujący wszelkie stosunki
międzyludzkie; obawa przed wzbudzeniem zawiści ogranicza i
modyfikuje nasze postępowanie w niezliczonych sytuacjach. Jeśli
wziąć pod uwagę kluczową rolę, jaką zawiść odgrywa w ludzkiej
egzystencji, oraz fakt, że rozpoznanie jej nie wymagało żadnego
nowego aparatu pojęciowego, uderzająca staje się niewielka liczba
dzieł wyłącznie na jej temat. Należy do nich esej Franciszka
Bacona, krótka książka Francuza Eugène’a Raigi z końca lat
dwudziestych i rosyjska powieść Zawiść Jurija Oleszy z tego samego
okresu (wyd. pol. 1959). Jest też powieść prawie zapomnianego
pisarza francuskiego z dziewiętnastego wieku, Eugène’a Sue, kilka
aforyzmów Nietzschego i studium Maxa Schelera, w gruncie rzeczy
dotyczące bardziej szczególnego przypadku resentymentu niż zawiści
jako takiej. Niniejsza książka może zaniepokoić wielu czytelników o
bardzo różnych poglądach na sprawy społeczne i polityczne. Sądzę
jednak, iż potrafię dowieść dwóch rzeczy: po pierwsze, że zawiść
jest dużo powszechniejsza niż do tej pory przyznawano, bardziej
nawet niż zdawano sobie z tego sprawę, i że to właśnie ona czyni
współżycie społeczne jakiegokolwiek rodzaju możliwym; po drugie,
uważam, że zawiść jako punkt odniesienia dla polityki społecznej –
implicite bądź explicite – jest dużo bardziej szkodliwa, niż
chcieliby przyznać ci, którzy zbudowali na niej swoją filozofię
społeczną i ekonomiczną. ZawiśćAutor: Helmut SchoeckKategoria:
SocjologiaOryginalny tytuł: Der NeidTłumaczenie: Karol NowackiISBN:
978-83-89812-85-8Strony: 416
Sklep: ksiegibarneja.pl
Cena:
49.00
46.55
PLN
Przejdź do sklepu